Dünya Yazarlarından “Türkiye’de İfade Özgürlüğü” Çağrısı

30 Mart 2014, Pazar

Dünyanın çeşitli yerlerinden aşağıda imzası olan biz yazarlar söz âşığıyız: sözle yaşar, kelimelerle nefes alırız. İfade özgürlüğünün evrensel ve temel bir insan hakkı olduğu inancımızda birlik halindeyiz. Türkiye’deki kelimelerin özgürlüğü konusunda derin kaygı ve duyarlılığımızı burada ifade ediyoruz.

İnsan olarak hepimiz hem ülke sınırları içinde hem de sınırlar ötesinde kelimelerle bağlantı kurarız –yazılı, sözlü. Fikirlerin özgürce değiş tokuşu hem demokrasi hem de yaratıcılık, duygudaşlık ve hoşgörü bakımından temeldir. Dünya Yazarlar Birliği PEN’in geçen yılki protestolar bağlamındaki raporunda belirtildiği gibi, Türkiye’de ifade özgürlüğü konusunda geniş bir sorunlar yelpazesi var: “dinî değerleri aşağılama” türünden suçlamalardan ana akım medyada görülen otosansüre, gazetecilere karşı polis şiddetinden internette ifade yelpazesinin daraltılmasına kadar.

Dünya Basın Özgürlüğü sıralamasında Türkiye 180 ülke arasında 154. durumdadır. Bugüne kadar çevirmenler, editörler, yayıncılar, şairler yazarlar meşru görüş açıklamalarından ötürü çeşitli engelleyici yasalar bağlamında ceza davalarına ve hatta hapse maruz bırakılmışlardır. Bu yasalar arasında küçük kabahatlerin büyük suçmuş gibi cezalandırıldığı Terörle Mücadele Kanunu, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’nun “hakaret” bağlamındaki 125. Madde, dinî değerleri aşağılama” bağlamındaki 216. Maddesi, “müstehcenlik” bağlamındaki 226. Maddesi, “Türklüğe, devlete ya da devlet organlarına hakaret” konulu 301. Maddesi, askerlik yapmaya vicdani reddi cezalandırıcı 318. Maddesi.

Twitter ile Youtube erişimine getirilen toptan yasak yeni ve geriye götüren internet yasasının hemen sonrasında yaşanmıştır. Türkiye 36 milyon internet kullanıcısı ile Avrupa’nın en genç internet kullanıcısı ülkesi olup İslam âleminde dünya ile en yoğun bağlantısı olan ülke konumunda olmakla övünse yeridir. Çeşitli ortamlardan gelen insanların düşüncelerini ifade etmesini mümkün kılan internet demokrasiyi destekleyip güçlendiren değerli bir iletişim ağıdır.

Twitter ile Youtube sınıf, din, etnisite ve siyasal konum ayırt etmeksizin her kullanıcıya bir ses sağlar. Türkiye’de 12 milyondan çok Twitter kullanıcısı vardır ki bu sivil toplumun dinamizmini gösterir. Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu ile Sivil ve Siyasal Haklar konusundaki Uluslararası Sözleşme bağlamında Türkiye devlet olarak taraftır ve bu her iki taahhüt de ifade özgürlüğünü korumayı gerektirir.

Ankara’daki idarî mahkemenin Twitter yasağını iptal etmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Bu hüküm üzerine Türkiye’deki telekomünikasyon yönetiminin Twitter’ı derhal kullanıma açmasını teşvik ediyoruz.

İmzacılar Türkiye’den ve dünyanın başka yerlerinden yazarlardan oluşuyor. Aynı gezegeni paylaşan insanlar olarak, birbirimizin sorunlarıyla ilgiliyiz ve hepimizin bağlantılı olduğunu biliyoruz.

Türkiye Batılı demokrasi değerleri, laiklik ve İslam kültürünün birlikte olduğu bir ülke. Tecrit konumunda ve içe dönük bir ülke değil. Uluslararası topluluğun bir parçası. Türkiye’nin liderlerine bu çağrımız demokrasiden ve onun temeli olan ifade özgürlüğünden geriye adım atılmaması yönündedir. Uluslararası sözleşmelerle sabit olan yükümlülükler doğrultusunda Twitter ile Youtube erişimlerinin derhal serbest kılınmasıdır. Hatırlamalarını dileriz ki bu güzel ülke çoğulculuk, çeşitlilik ve söz özgürlüğü ile daha güçlü ve mutlu olabilir.



Hector Abad Faciolince, Boris Akunin, Svetlana Alexievich,

Hanan al-Shaykh, Ahmet Altan, Mehmet Altan, Meltem Arıkan,

Jiro Asada, Margaret Atwood, Oya Baydar,

Marian Botsford Fraser (Uluslararası PEN Hapisteki Yazarlar Komitesi Başkanı), Martin Caparros, Fethiye Çetin, Paulo Coelho, Can Dündar,

Kerstin Ekman, Peter Englund (İsveç Akademisi Daimi Sekreteri),

Ayvaro Enrigue, Moris Farhi (PEN Uluslararası Başkan Yardımcısı), 

Maereen Freely (İngiliz PEN Başkanı), Maggie Gee, Kaya Genç,

Graeme Gibson, Francisco Goldman, Günter Grass (Nobel),

Tarık Günersel (Türkiye PEN Başkanı), Josef Haslinger (Alman PEN Başkanı),

Eva Hoffman, Arnaldur Indrioason, Elfriede Jelinek (Nobel),

Al Kennedy, Abbas Khider, Karl Ove Knausgard, Hari Kunzru,

Valeria Luiselli, Perihan Mağden, Alberto Manguel,

Angeles Mastretta, Bejan Matur, Blake Morrison, Neel Mukherjee,

Sofi Oksanen, Michael Ondaatje, Orhan Pamuk (Nobel),

John Ralston Saul (Uluslararası PEN Başkanı), Sergio Ramirez,

Salman Rushdie, Elif Şafak, Kamille Sharnsie, Mikhail Shishkin,

Sjon (İzlanda PEN Başkanı), Zadie Smith, Ahdaf Souelf,

Hori Takeaki (Uluslararası PEN Genel Sekreteri),

Janne Teller, Ece Temelkuran, Olga Tokarczuk, Tatyana Tolstaya,

Jarkko Tontti (Uluslararası PEN Saymanı), Ayfer Tunç, Dubravka Ugresic,

Lyudmila Ulitskaya, Günter Wallraff,

Per Wastberg (Nobel Edebiyat Komitesi Başkanı), Sarah Waters,

Hyam Yared (Lübnan PEN Başkanı), Samar Yazbek, Adam Zagajewski

Share Box