PEN Türkiye Merkezi

"Ayın Kitabı" olarak altmış yıldır verimleriyle hayatı zenginleştiren iki ustanın,  Süreyya Berfe ile Hidayet Karakuş'un tüm kitaplarını seçtik.

PEN Şiir Ödülü'nü kazanan Süreyya Berfe'nin "Kalfa" adlı toplu şiirleri Yapı Kredi Yayınları arasında.


TÜYAP İzmir Kitap Fuarı Onur Konuğu Hidayet Karakuş'un "Sesini Bana Bırak" (Şiir) ile "Şeytanminareleri" (Roman) ödüllü yapıtlarından.


Berfe haklı: Kaç şair varsa o kadar şiir dünyası var. Karakuş haklı: Edebiyatla gelişir vicdanlar.

Vicdanlar geliştikçe gelişir demokrasi; okuyup yazdıkça çiçek açar hayat.


Nice verimlere, omuz omuza.

İran'da sokağa başı açık çıktıkları için suçlanan kadınları savunan avukat Nasrin Sotoudeh 38 yıl hapse ve 148 kırbaç cezasına çarptırıldı. Suçlamalar arasında "millî güvenliğe zarar vermek" ile "İran aleyhine davranmak" gibi ifadeler var. Eşinin verdiği bilgiye göre, Nesrin Hanım yeni bir yasa sonucu toplam 12 yıl hapiste tutulabilir.

Bu haksız ceza dünyada kuvvetle kınanıyor. İran yönetimine çağrıda bulunan ve bu antidemokratik hükmün geçersiz sayılmasını isteyen kurumlar arasında dünyadaki tüm PEN üyelerini temsil eden Uluslararası PEN ile İsveç, Norveç ve Finlandiya PEN gibi merkezler var.

Büyük acı duyarak, Yeni Zelanda'da Müslümanlara karşı yapılan vahşi katliamı kuvvetle kınıyoruz. Bir dine bağlı olmayı ya da olmamayı saldırı nedeni sayan yobazlığı geriletmek için tüm kişi ve kurumları dünya çapında anlayış ve güç birliğine çağrıyoruz. Laik demokrasi kültürünü elbirliğiyle güçlendirelim.

Ne mutlu PEN’e, Süreyya Berfe’ye ödül veriyor. Ne mutlu bize, bu yılki PEN Şiir Ödülü Süreyya Berfe’ye!

Eski reklam yazarı olduğu için (şairin olmaz ama, reklamcının eskisi olur), ‘mesajı ver!’ dediğini duyar gibiyiz. Veriyoruz mesajı:

Ey şiirin her zaman genci, ey şiirin gececisi, ey hiç kimseye olmadığı kadar ona yakışan huysuzluğun sahibi, ey artık yedilere, kırklara karışır gibi şiire karışan, ey saçı sakalı kırışan ama sözü her zaman dimdik ayakta duran, ey şiirin yerini bilen madenci, ey kendine hem gölge hem fener olan, ey egelerin egesi...

Şiirimizin annesi, Türkçenin en incelikli şairi, kadın özgürleşmesinin yolunu hayatıyla ve şiirleriyle açan Gülten Akın polis tarafından dövülerek öldürülen genç gazeteci Metin Göktepe için yazdığı “Anneler İlahisi”nde şöyle der: “Anneler olmasa kim kimi severdi / saklı tuttun o insanı insana bağlayan güvenci / yollar boyu, eskitilmiş alanlarda / solgun bir bedeni gezdirmedin Metin’in annesi.”

Metin’in annesi, Hasan’ın annesi, bazılarının ablası, kızkardeşi, babası, hepsi; yakınlarını, yitiklerini, gidip de dönmeyenleri, bir daha haber alınamayanları, işkencede, gözaltında kaybedilenleri, bir geceyarısı götürülenleri, faili meçhule gidenleri, yargısız infaz edilenleri, dirisi değil ölüsü bile bulunamayanları arıyor onlar yıllardır.

“Çoğu sosyal ve beşeri bilimler alanında olmak üzere 50 civarında kitap çeviren”, ve kendi deyimiyle “en çok arka kapak yazısı ve önsöz yazan” Tuncay Birkan, bu kez klişenin tam anlamıyla “her muharrire lazım” bir kitap kaleme aldı: Dünya ile Devlet Arasında Türk Muharriri(1930-1960), (Metis Yayınları, Ocak 2019.)


Polisiye okumadığını söyleyen Birkan'ın kitabı polisiye gerilimi, sürükleyiciliği ve heyecanıyla okunmakla kalmıyor, kişileri edebiyatımızın öndegelen adları olan edebi bir panoramik roman gibi de okunuyor. “Yerli ve milli” olmanın şart koşulduğu bugünlerde, yazarın devletle olan ilişkisi hakkında soluk soluğa, zevkle ve elbette zaman zaman da esefle okunacak bu el emeği, göznuru kallavi çalışmayı gözardı etmemeniz dileğiyle ayın kitabı olarak seçmekten gerçek bir mutluluk duyuyoruz.

Adalet. Barış. Can Güvenliği. Çocukluğunu Yaşama. Demokrasi. Eşitlik. Fırsat Eşitliği. Güvenli Yaşam. Haklarını Bilmek. Irkçılığı Reddetmek.  İnsanlık Onuru. Kadın-Erkek Eşitliği. Laiklik. Maddi Manevi Gelişme. Nitelikli Eğitim. Okuma-Yazma Hakkı. Özgürlük. Paylaşım Hakkı. Ruh ve Beden Sağlığı. Sevmek Sevilmek. Şenlik Coşkusu. Temiz bir Çevre. Umut. Üretim Hakkı. Vicdan ve Vefa Duygusu. Yurttaşlık.  Zulme Direnme  Hakkı...

Dünyada her şey insanların hakkı. Kendi varlığından başlayarak ötekine, hayvanlara, bitkilere, doğaya saygı göstererek yaşamak ve yaşatmak en doğal hakkı. Biz 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü için, ilk aklımıza gelen kavramlardan bir alfabe hazırladık.

Canımız Refik Durbaş

Türkçenin lezzetiydin, şiirin genci, sözün efkârlısı, yolların sevdalısı. Bir kez daha “meğer ne çok severmişiz!” dediklerimizin, diyeceklerimizin başında geliyormuşsun.

Hepimizin Refik’i olmuşsun işte, yoldaşı, kardeşi, arkadaşı, ağabeyi. Şiirlerinle, yazılarınla Türkçenin en uzun yolcularından olmuşsun, onlara Türkiye’nin acısıyla talısıyla lezzetini katmışsın, tadı tuzu olmuşsun.

Varlığın şiire armağan olmuş, dostluğun bize ahbap olmuş, iyiliğin dünyaya örnek olmuş. Ve tüm büyük şairler gibi yapıtın geleceğe ışık tutmuş.

Bu ışığı, bu aydınlığı yayan kitaplarını Ayın Kitapları olarak duyuruyoruz ve sana bir kez daha teşekkür ediyoruz Refik Abi.

PEN Türkiye